|
RYS HISTORYCZNY ODDZIAŁU PTTK
W BIELSKU – BIAŁEJ
Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego w Bielsku – Białej kontynuuje tradycje Oddziałów Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Bielsku i Białej. Odział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Bielsku został utworzony 15 listopada 1930 r. Koło Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Bielsku odłączyło się od Oddziału w Cieszynie i za zgodą Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie przekształciło się w Oddział. W tym samym czasie od Oddziału w Cieszynie odłączyło się Koło PTT w Dziedzicach i od tego momentu należało do Oddziału w Bielsku.
Oddział PTT w Bielsku stał się najliczniejszym Oddziałem Towarzystwa w Polsce. Jego pierwszym Prezesem był prof. Zygmunt Lubertowicz – wielki patriota, poeta, wychowawca młodzieży.
Dobra kondycja finansowa Oddziału zaowocowała rozbudową bazy turystycznej w Beskidach Zachodnich.
W latach 1930 – 1932 wspólnie z Oddziałem PTT w Żywcu wybudowano schronisko w Zwardoniu. Do wybuchu II wojny światowej Oddział PTT w Bielsku:
– wykupił na Wielkiej Raczy parcelę wraz z niedokończonym schroniskiem , które w krótkim czasie oddano do użytku turystom,
– urządził na Przełęczy Salmopolskiej stację turystyczną „Biały Krzyż”,
– w dawnym prywatnym budynku na Przegibku należącym do Oddziału, Koło w Dziedzicach urządziło schronisko.
Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Białej powstał 8 listopada 1933 roku. Jego pierwszym Prezesem był Stanisław Sojka.
Praca Oddziału koncentrowała się na znakowaniu i odnawianiu szlaków turystycznych oraz rozwoju narciarstwa. Oddział posiadał stacje turystyczne na Magurce, Żarze i Trzech Kopcach.
Działalność Oddziału PTT obejmowała tereny od rzeki Białej po Skrzyczne i Błatnią. Faktycznie teren działania obydwu Oddziałów był znacznie rozleglejszy. Owocną i dobrze rozwijającą się działalność Oddziałów w Bielsku i Białej przerwał wybuch II wojny światowej. Wszystkie polskie schroniska i stacje turystyczne w rejonie bielsko- bialskim zostały przejęte przez niemiecką organizację turystyczną Beskidenverein.
W latach okupacji hitlerowskiej majątek Towarzystwa został zdewastowany
i rozgrabiony.
Po koszmarnych latach okupacji do pracy w Towarzystwie powrócili nieliczni ocalali działacze, rozpoczynając działalność od podstaw.
Z upoważnienia Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Tomasz Wróbel przystępuje do przejmowania i zabezpieczenia majątku po byłych niemieckich związkach turystycznych i narciarskich.
W dniu 18 lutego 1945 roku reaktywowane zostały Oddziały PTT w Bielsku i Białej, jednak jako jeden wspólny Oddział dla całego regionu bielsko-bialskiego. W pierwszych tygodniach po wyzwoleniu działał trzyosobowy Zarząd Kadłubowy w składzie: przewodniczący Tomasz Wróbel oraz członkowie – Władysław Zajączek i Józef Grzybowski.
W dniu 25 maja1945 roku odbyło się zebranie wspólnego Oddziału PTT dla Bielska i Białej na którym wybrano Zarząd Oddziału z prezesem Tomaszem Wróblem.
Prace nad zabezpieczeniem, odbudową i wyposażeniem schronisk trwały kilka lat. Do 1948 roku prace te prowadzone i wykonywane były ze środków własnych. W 1946 roku Oddział spłacił dług w Komunalnej Kasie Oszczędności w Bielsku zaciągnięty jeszcze przed wojną na budowę schroniska w Zwardoniu w wysokości 20.600 złotych. Dla zebrania funduszy na ten cel Zarząd Oddziału urządził w hotelu „Pod Orłem” bal tatrzański.
17 grudnia 1950 roku odbył się Zjazd Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, w wyniku którego powstało Polskie Towarzystwo Turystyczno – Krajoznawcze. Działający na terenie Bielska i Białej Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego przekształcił się w Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego z dotychczasowym Zarządem.
Po przekształceniu nastąpiła zasadnicza zmiana w pracy Oddziału, który dotąd zajmował się tylko problematyką turystyki górskiej. Większą uwagę zwrócono na zakłady pracy jako teren pozyskiwania nowych członków. Początkiem lat 60-tych zaczęły powstawać w Oddziale nowe kluby. Jednym z nich był „Speleoklub” powstały w roku 1960, którego członkowie zajęli się penetracją beskidzkich jaskiń. W 1961 roku Zarząd Oddziału podejmuje uchwałę o utworzeniu „Funduszu szkoleniowego” projektu Tomasza Wróbla. Opracowano również program wycieczek szkoleniowych do 1974 roku, który konsekwentnie realizowano.
Za zasługi w upowszechnianiu turystyki i krajoznawstwa Zarząd Główny PTTK wyróżnił Oddział w dniu 23 listopada 1970 roku Złotą Honorową Odznaką PTTK.
Dla pokazania działalności PTT a później PTTK Oddziałowa Komisja Historii i Tradycji wydaje książkę pod tytułem ”Działalność turystyczna PTTK w regionie bielsko-bialskim”.
W roku 1986 Oddział obchodził 60-lecie zorganizowanej turystyki polskiej na ziemi bielsko-bialskiej. Z tej okazji odbyło się szereg imprez towarzyszących. Kol. Krzysztof Kozik wydał broszurę pod tytułem „Działalność PTTK w regionie bielsko-bialskim”. Podsumowaniem obchodów było spotkanie trzech pokoleń działaczy, a w części artystycznej wystąpił kwintet wokalny Oddziału BTG „Witosza” z Bułgarii.
W celu docenienia pracy działaczy Zarząd Oddziału ustanowił medal „Za zasługi dla Oddziału PTTK w Bielsku-Białej”.
Lata 80. to dynamiczny wzrost liczby kół, a tym samym liczby członków Oddziału. Na koniec 1988 roku w 115 kołach zrzeszonych było 7207 członków. Bez przesady można powiedzieć, że był to okres świetności naszego Oddziału.
XX Nadzwyczajny Zjazd Oddziału w 1991 roku poświęcony był uchwaleniu statutu Oddziału. Po zarejestrowaniu go w dniu 19 sierpnia 1991 roku przez Sąd Wojewódzki Oddział uzyskał osobowość prawną.
Zmiana sytuacji polityczno – gospodarczej z początkiem lat 90-tych doprowadziła do upadku wielu przedsiębiorstw, w wyniku czego drastycznie zmalała ilość kół zrzeszonych w naszym Oddziale.
W 2000 roku Oddział obchodził 70 lecie powstania. Podsumowanie obchodów odbyło się w pięknie odnowionej Sali Sesyjnej Ratusza. Były wyróżnienia dla działaczy PTT-PTTK. Kol. Teofil Gołębiowski otrzymał dyplom potwierdzający wpis jego nazwiska do „Księgi zasłużonych dla Bielska-Białej”.
W latach 2000-2005 Oddział był organizatorem wielu imprez turystycznych takich jak:
– spotkanie na szczytach – rok 2002,
– 70 lat schroniska „Dworzec Beskidzki” w Zwardoniu,
– III Międzynarodowy Zimowy Zlot Turystów,
– Rok Schronisk Górskich PTTK. Inauguracja promocji schronisk górskich odbyła się w schronisku PTTK na Magurce. Drugim schroniskiem promowanym na terenie działania naszego Oddziału było schronisko PTTK „Klimczok”.
– wędrówki z sąsiadami – spotkanie na trójstyku granic Czech, Słowacji i Polski.
Rok 2005 uchwałą Zarządu Oddziału nazwany został rokiem jubileuszowym.
Uroczyste podsumowanie obchodów 75-lecia Oddziału PTTK odbyło się w dniu 19 listopada 2005 roku w Sali Sesyjnej Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej. W uroczystości uczestniczyli zaproszeni przedstawiciele zaprzyjaźnionych organizacji turystycznych czeskich i słowackich – Klubu Czeskich Turystów z Regionu Opawa oraz Klubu Słowackich Turystów z Regionu Żylina.
W latach 2005-2009 Oddział był organizatorem i współorganizatorem wielu imprez turystycznych o charakterze lokalnym, ogólnopolskim lub regionalnym. I tak:
– w roku 2007 Oddziałowa Komisja Turystyki Pieszej była organizatorem 48 Wysokokwalifikowanego Rajdu Pieszego po ziemi bielsko-bialskiej, cieszyńskiej, wadowickiej i oświęcimskiej,
– Komisja ds. młodzieży współpracowała z organizacją Asociace TOM ČR w Czechach. W wyniku tej współpracy powstał wspólny program obejmujący wymianę doświadczeń w pracy wśród młodzieży.
– Oddziałowe Komisje organizują rocznie dziesiątki wycieczek krajoznawczych dla członków Towarzystwa a także sympatyków. Ponadto jesteśmy organizatorem i współorganizatorem Złazów i Rajdów dla mieszkańców Bielska – Białej i powiatu bielskiego.
Działalność naszego Oddziału wspierają: Gmina Bielsko-Biała, Starostwo Powiatowe w Bielsku-Białej, Urząd Marszałkowski w Katowicach i Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej w Krakowie. Na koniec 2008 roku w 42 kołach i klubach zrzeszonych było 1217 członków. Prawie połowa z nich to młodzież.
Na terenie działania Oddziału przebiega 340 km szlaków turystycznych, z tego 270 km szlaków górskich pieszych i 70 km szlaków narciarskich.
Obecnie pracami Oddziału kieruje Zarząd pod przewodnictwem prezes Lucyny Bardel. 15 maja 2012 roku Oddział uzyskał status Organizacji Pożytku Publicznego.
W roku 2014 Oddział obchodził 90. rocznicę zorganizowanej turystyki polskiej w regionie bielskim, a w dniu 13. 11 2015 85. rocznicę utworzenia Oddziału PTT w Bielsku. Z tej okazji odbyło się uroczyste spotkanie z udziałem przedstawicieli władz samorządowych, Zarządu Głównego PTTK, sąsiadujących Oddziałów PTTK, Grupy Beskidzkiej GOPR, zaprzyjaźnionych Oddziałów Klubu Czeskich Turystów i Klubu Słowackich Turystów, jednostek oświatowych, Nadleśnictwa Bielsko-Biała, i innych.
Wielu działaczy, kół i klubów naszego Oddziału zostało odznaczonych i wyróżnionych odznaczeniami resortowymi, odznaczeniami i wyróżnieniami PTTK, a instytucje wspierające naszą działalność otrzymały dyplomy uznania od Zarządu naszego Oddziału.
Referat Kol. Prezes Oddziału, Lucyny Bardel wygłoszony na 13. 11 2015
|
